De renaissance van NEC leek eerder dan verwacht zijn voltooiing te naderen, maar dit seizoen blijkt de club nog niet het beoogde toonbeeld voor stabiliteit. De teleurstellende tussenbalans.
De kille en donkere decemberdagen hullen het weldadige licht van de afgelopen zomer in de schaduw. De rood-zwart-groene vlag wapperde fier en de Waalstad kolkte van trots na het behalen van Europees voetbal. Maar na het beste seizoen ooit in het 103-jarige bestaan van NEC is het dit seizoen regelmatig weer hillemuil neks, zoals een gevleugelde uitdrukking onder de supporters luidt voor een middagje ploetervoetbal. De Nijmeegse club staat op een kruispunt. In de afgelopen jaren zijn negativisme en het belabberde imago uitgebannen en werden onmiskenbare voorwaarden geschapen om een stabiele middenmotor te worden. Maar na seizoenen van voorspoed komen deze jaargang de haperingen aan de oppervlakte. De stijgende resultaten van de afgelopen jaren gecobineerd met de redelijk jonge selectie van NEC duiden van buiten op een team in opbouw, maar de club zit in werkelijkheid in een overgangsjaar. De strijd tegen degradatie is voorlopig afgewend, maar het spel rond trainer Johan Neeskens en de waslijst aan aflopende contracten maken het komend halfjaar cruciaal voor de toekomst van NEC
In die race zijn de Nijmegenaren afhankelijk van enkele goedwillende sponsors, die de club helpen in de strijd tegen degradatie en met de opbouw van een nieuw elftal. Daaruit blijkt dat de fundamenten waarop het nieuwe beleid enkele jaren geleden nog werd gebaseerd, volledig zijn weggeslagen. Trots pronkte NEC toen met al zijn jeugdinternationals, die de financiele waarborg beloofden voor de toekomst. Voorzitter Hans van Delft investeerde in hen, want kapitaal op het veld was volgens hem de sleutel om hogerop te komen. Veel spelers werden aangetrokken via de zogenaamde Stichting Kapitaalverwerving, een aparte bv die het best valt te omschrijven als een spelerfonds: een select groepje multimiljonairs koopt een participatiebewijs waarop ze rentevergoeding krijgen. Het geld komt in een pot waaruit transfergelden worden betaald, evenals tekengelden en makelaarscommissies. Bij verkoop delen de investeerders in de winst.
De stichting was ooit bedoeld als een overbruggingsfonds, omdat NEC in de historie nooit over het kapitaal beschikte om te verhandelen. Uiteindelijk moest het geld dienen als reserve. Maar dat idee is met het op slot gaan van de transfermarkt keihard in het gezicht van Hans van Delft ontploft. De interessantse speler Mike Zonneveld kan na dit seizoen transfervrij vertrekken, evenals Patrick Ax, terwijl clubs niet staan te dringen om Peter Wisgerhof, Resit Schuurman of Jeffrey Leiwakabessy los te weken. Zelfs voor Keeper van het Jaar Dennis Gentenaar was afgelopen zomer geen concrete belangstelling. De laatste lucratieve transfer dateert alweer van 2001, toen Pieter Collen werd verkocht aan Feyenoord. Voor volgend seizoen hoopt de club met hulp van private geldschieters enkele steunpilaren te kunnen vastleggen. De overige spelers, die gezien de financiële situatie allemaal transfervrij moeten komen, legt de club vast tegen een veel lager salaris dan nu nog gebruikelijk is.
De Roman Abramovitsj van NEC is Marcel Boekhoorn, eigenaar van Ouwehands Dierenpark en met 275 miljoen euro als 54ste genoteerd in de Quote 500. De steenrijke zakenman reisde met een NEC-delegatie naar Malta om de Pool Andrzej Niedzielan voor tweeënhalf jaar te contracteren. Boekhoorn is een van de financiers van de spits, die de duurste aankoop zou zijn uit de geschiedenis van NEC. Behalve dat hij een miljoen euro kost, moet Niedzielan als speler van buiten de EU een salaris van minimaal 435 duizend euro verdienen. Dat kan NEC nooit zelf betalen. Ook Frans Hendriks (eigenaar van hard- en softwaredistributeur McDos), Harold Bons (voormalig directeur van een grote eierhandel) en Bart van Elsland (oprichter bakkerijketen Bakker Bart) behoren tot de grote geldschieters van het eerste uur. Hendriks is al meer dan een decennium betrokken bij de club, werd uitgeroepen tot Sponsor van de Eeuw en is goed bevriend met Van Delft. Ondanks de goudstaven die de sponsors binnenbrengen, hebben zij volgens Hendriks niet te veel macht achter de schermen. ‘Op termijn moet de club zichzelf kunnen bedruipen en daar wordt aan gewerkt’, zegt de geldschieter. ‘Het is niet de opzet dat wij ons geld snel terugverdienen.’ Het investeringsfonds keerde sinds de oprichting in 1998 slechts enkele honderdduizenden euro’s uit.
Volgens preses Van Delft is NEC de komende jaren overgeleverd aan liefdadigheidswerk van sponsors: ‘NEC is afhankelijk van investeerders en het duurt nog wel een paar jaar voordat de club volledig zijn eigen broek kan ophouden. Het investeringsfonds is overigens niet verbonden aan Hans van Delft. Ook als ik ermee stop, gaat dat gewoon door. Sportief liggen we niet op schema. Maar ik vind het nog te vroeg om te zeggen dat we niet op koers liggen om een stabiele middenmoter te worden.’ De preses is ondanks de teleurstellende eerste seizoenshelft niet minder ambitieus. ‘De voorbereidingen voor uitbreiding van het stadion gaan gewoon door. De continuering van de sponsorcontracten ziet er op zich goed uit, maar er is wel enige link met de eindpositie op de ranglijst.’
Het dichtvallen van de transfermarkt is niet de enige reden van de opgelopen vertraging. De talenten ontwikkelen zich niet zoals gehoopt. Van de zeven (voormalige) jeugdinternationals presteert alleen linksback Leiwakabessy minstens zo goed als vorig jaar. ‘Het elftal is ten opzichte van vorig seizoen slechts op de positie van Danny Hesp gewijzigd’, zegt trainer Neeskens. Als een enkele speler wat minder speelt, merk je dat niet zo. Maar nu vier tot zeven spelers onder hun niveau blijven, sta je dus zo laag. Dat heeft allemaal te maken met vertrouwen. De versterkingen moeten zo snel mogelijk komen.’
Gezien de tussentijdse kwaliteitsinjectie en prestaties in de eerste seizoenhelft is het niet waarschijnlijk dat veel spelers voor een nieuw contract in aanmerking komen. volgend jaar dreigt (of lonkt?) een drastische metamorfose, doordat acht spelerscontracten aflopen, evenals twee huurovereenkomsten.
De contracten van de steunpilaren Gentenaar, Wielaert en Schuurman lopen wel door, terwijl tot dusverre alleen Leiwakabessy en Zonneveld een aanbieding kregen. Zonneveld kan echter ook bij NAC Breda tekenen. Verder lijkt alleen Ax eventueel een verlaagd aanbod tegemoet te kunnen zien. ‘Ik heb van sponsors geluiden gehoord dat mijn contract wordt verlengd, maar officieel vanuit de club nog niet’, zegt Ax. ‘Of ik blijf, hangt af van de aanbieding. Ik ben zelf ook volop bezig. Niet dat de situatie aan me vreet, maar je wilt toch zekerheid. De afgelopen jaren heb ik altijd veel gespeeld, maar dit seizoen is het kwakkelen. Het systeem is verdedigender en ik heb aangegeven dat ik niet meer in de spits wil spelen. Op de positie waarvoor ik ben gehaald, die van linksbuiten, heb ik me te weinig kunnen ontwikkelen. Ik heb vooral in dienst van anderen gespeeld. Verdedigend heb ik de afgelopen jaren wel genoeg geleerd. Binnen de spelersgroep is het niet onrustig, dat komt meer van buitenaf. ledereen begint te morren als het wat minder gaat. Je kunt toch niet zeggen dat het aan ervaring ligt. De meeste spelers hebben minimaal honderd wedstrijden gespeeld.’
Technisch directeur Leen Looyen heeft in de afgelopen weken alle Nederlandse toonaangevende makelaars gesproken om een inventarisatie te maken van de transfervrije spelers. Zo deed de club Tininho (RBC Roosendaal) al een aanbieding. Bovendien heeft Looyen de contacten in Scandinavië aangehaald. Looyen: ‘NEC staat op een kruispunt, ook in de zin dat we in de winterstop met Johan Neeskens zullen praten. Hopelijk heeft op de trainerspositie niet zo’n omslag plaats als in de selectie. Ook spelers met wie we hebben gesproken, vragen: “Blijft Neeskens volgend jaar?” Zijn opvolging zal dan ook moeilijk zijn, maar Johan zal echt niet naar de eerste de beste club gaan. Ik geloof niet dat hij NEC verlaat voor vergelijkbare clubs zoals FC Utrecht, FC Twente en NAC Breda. Vorig jaar liepen slechts twee contracten af, dit jaar acht. We hebben een dramatische serie doorgemaakt. Ik hoop op een kentering, waarbij spelers zich alsnog doorontwikkelen zoals we hadden gehoopt. Maar als het niet beter wordt, zal er in de spelersgroep een groot verloop komen. Maar wij raken niet in paniek van zo’n tussenjaar.’
Elf aflopende contracten
Behalve van acht contractspelers, lopen ook de verbintenissen van de twee huurlingen en trainer Johan Neeskens af. Bovendien heeft de veertigjarige Albert van der Sleen nog een doorlopend contract tot medio 2005, maar het is de vraag of de tweede doelman nog een seizoen doorgaat. Hij wordt na zijn actieve loopbaan als trainer betrokken bij de jeugdopleiding. NEC verschaft Neeskens en de spelers in de loop van januari en februari duidelijkheid.
Johan Neeskens (52)
Bezig aan zijn vierde jaar als trainer van NEC Stuwde de club van degradatieizone naar middenmoot. Vorig jaar mondde de opmars zelfs uit in Europees voetbal. Neeskens klaagde regelmatig over gebrek aan de wil tot verbetering van de talenten, na vier jaar nog altijd met weing resultaat. Daardoor lijken de verhoudingen vastgeroest, maar de aanstaande metamorfose in de spelersgroep kan een verfrissende werking hebben. Neeskens is het uithangbord met wie NEC de laatste jaren veel spelers naar De Goffert kon lokken. De club zal hem dan ook een nieuwe aanbieding doen, maar zijn naam zingt ook rond bij Feyenoord, SC Heerenveen en FC Twente.
Pascal Heije (24) (3 duels voor NEC)
Gezien het blessureverleden was het aantrekken van Heije een die ook verkeerd uit pakte. Door allerhande kwalen komt de loopbaan van de verdediger die enkele jaren geleden nog gold als een van de voornaamste Ajax-talenten, maar niet op gang; Een ontsteking in de voet, rugpijn en een spierscheuring in het bovenbeen verhinderen dat hij zijn meerwaarde voor NEC kan bewijzen.
Jeffrey Leiwakabessy (22) (84 duels)
Vloekte ooit dat de club hem omschoolde tot linksback, maar Leiwa proeft nu de geneugten van een uitstervend beroep. De jeugdinternational staat al een jaar in de basis en vormt met Mike Zonneveld het tweetal dat zijn contract kan verlengen.
Dejan Govedarica (34) (47 duels; 2 goals)
Was in zijn eerste seizoen een van de steunpilaren, maar draait dit jaar beduidend minder. Laat verdedigend steken vallen doordat hij het niet meer kan belopen en achter eventuele contractverlenging staat dan ook een dik vraagteken.
Mike Zonneveld (23) (85 duels, 7 goals)
NAC Breda was aan het begin van dit seizoen nadrukkelijk geinteresseerd in de linkermiddenvelder, die van NEC prompt een aanbieding kreeg om zijn contract te verlengen. De Philip Cocu van NEC ging vooralsnog niet op het aanbod in, maar gaf eerder wel toe dat hij graag eens in een aanvallender systeem zou spelen. Is bovendien opnieuw geblesseerd en loste nog niet de geweldige belofte die hij leek voordat hij zijn kruisbanden afscheurde.
Patrick Ax (24) (88 duels, 9 goals)
De Ferrari van NEC heeft zich in zijn vierde seizoen in Nijmegen, mede door blessureleed, niet opgewerkt tot basisspeler. Maakt de hoge verwachtingen slechts sporadisch waar, maar kreeg ook nauwelijks de kans op zijn favoriete positie. Werd medio 2000 gehaald als linksbuiten voor 4-3-3, maar dat systeem speelt NEC al drie jaar niet meer. Is een twijfelgeval voor een nieuw contract en zal gezien zijn huidige lucratieve verbintenis in elk geval flink moeten inleveren.
Dennis de Nooijer (34) (55 duels, 13 goals)
Scoorde in zijn leven overal, dus ook bij NEC De Zeeuw vervult een voortrekkersrol, maar in het defensieve spel van NEC komt hij steeds minder tot zijn recht. Krijgt de bal vaak op tientallen meters van het vijandelijke doel en dat is op zijn leeftijd geen negentig minuten meer te belopen. Is bovendien eenzelfde type als de veel jongere Frank Demouge. Kan niet meer rekenen op een basisplaats en met het hengelen naar Niedzielan lijkt zijn einde in Nijmegen nabij.
René van Rijswik (32) (116 duels, 1 goal)
Groeide uit tot cultheld van De Goffert, maar niet tot onomstreden basisspeler. Het halve stadion juicht bij zijn entree, terwijl de andere helft fluit.Gezien zijn verwaarloosbare rendement zou contractverlenging opmerkelijk zijn.
Zico Tumba (26) (60 duels, 6 goals)
In drie seizoenen bij De Graafschap kwam Tumba al niet verder dan tien doelpunten en bij NEC schoot dat gemiddelde niet omhoog. Is meestal derde of zelfs vierde keus in de spits. Tumba is een speler die vaak beter traint dan speelt, terwijl hij met zijn sterke fysieke voorkomen wel heel simpel duels verliest. NEC probeerde de spits al enkele keren te verhuren.
Youssouf Hersl (21) (45 duels, 12 goals)
Hersi is dit seizoen minder in vorm dan het vorige, maar behoort met zijn ideeën, assists en doelpunten nog altijd tot meest rendabele spelers. Heeft nog een doorlopend contract bij Ajax.
Bjorn van der Doelen (27) (4 duels, 1 goal)
Met het aantrekken van de felle balafpakker probeerde NEC de ploeg op dood spoor van nieuwe impulsen te voorzien. Is met Govedarica de tweede controlerende speler op het middenveld, maar voegt aan de bal niets toe. Heeft nog een doorlopend contract bij FC Twente.
