Nog niet eens zo heel lang geleden interviewden wij het bestuur van de SOVS, de Samenwerkende Organisaties Voetbal Supporters. Als koepel waarin de meeste supportersverenigingen van de clubs in het Nederlandse betaalde voetbal verenigd waren, vertegenwoordigde de SOVS een groot deel van de supporters in Nederland. Deze ‘supportersvakbond’ vervulde die rol vooral op de achtergrond. Veel meer dan de harde actie (aangezien we het over voetbal hebben is het dan noodzakelijk op te merken dat daarmee geen ‘gewelddadige actie’ wordt bedoeld) werd de bestuurlijke lijn gevolgd: meepraten en op die manier proberen invloed uit te oefenen. Of de SOVS veel heeft weten te bereiken is moeilijk precies te zeggen, maar helaas kan niet worden ontkend dat de fanatieke supporter, die zijn club uit en thuis wil volgen, op dit moment slechter af is dan ooit.
Een belangrijke reden dat de SOVS niet altijd even slagvaardig was, lag in het feit dat er ook intern altijd wel strubbelingen zijn geweest. De SOVS zelf kwam al voort uit een fusie van supportersorganisaties die zelf weer afsplitsingen waren en uit fricties ontstaan, en ook na die fusie is er altijd wel gedoe gebleven. Belangrijk punt daarbij was de stemverhouding. Supportersverenigingen van grotere clubs, met een veel groter aantal leden dan veel andere sv’s, vonden dat dat terug te zien moest zijn in de stemverhouding. Onvrede daarover en over het beleid van de SOVS leidde er uiteindelijk toe dat de supportersverenigingen van Ajax en Feyenoord uit de SOVS stapten. Met enige vertraging heeft dat kort geleden uiteindelijk geleid tot het opheffen van de koepelorganisatie zelf. Riep ik in mijn laatste papieren column nog op tot het uitbreiden van de krachtenbundeling op het niveau van onze club (het supporterscollectief) naar het landelijke niveau, de reeds bestaande bundeling van supportersverenigingen is nu dus beëindigd. Een treurig constatering. Of toch niet?
Dat de SOVS is opgeheven is in mijn ogen misschien eerder een zegen dan een vloek. Om het wat Amerikaansig te zeggen: dit is geen probleem, maar een mogelijkheid. De reden daarvoor is dat de SOVS toch echt teveel vastgeroest zat in het oude, bestuurlijke patroon. Natuurlijk is het belangrijk aan de onderhandelingstafel te zitten, maar dan moet je wel serieus genomen worden. En ik vrees dat dat veel te weinig het geval was. Allerlei absurde maatregelen werden gewoon doorgevoerd en de bezwaren van de SOVS waren vaak helaas niet meer dan een voetnootje. Dat moet dus anders.
Uiteraard moet er wel iets in de plaats komen van de SOVS en het bestuur van de organisatie geeft zelf al aan dat dat ook de bedoeling is. Het is daarbij echter te hopen dat de insteek een minder formalistische is dan in de oude situatie. In plaats van aansluiting te zoeken bij de erkende supportersverenigingen, waardoor direct al een ingekapseld geheel ontstaat, zou er veel beter een daadwerkelijke organisatie van voetbalsupporters kunnen worden opgericht. Niet dat de supportersverenigingen helemaal gepasseerd moeten worden, maar het lijkt mij beter om de vereniging niet enkel uit een federatie van de sv’s te laten bestaan. Bied supporters individueel de mogelijkheid lid te worden van de Vereniging Nederlandse Voetbal Supporters. Eventueel kan daarnaast de mogelijkheid open worden gelaten dat lidmaatschap van bepaalde organisaties (o.a. de erkende supportersverenigingen) automatisch lidmaatschap meebrengt. Op die manier is de discussie over de stemverhouding meteen beslecht: elk lid is lid als inidividu en heeft één stem.
Maak verder vooral ook gebruik van de vele losvaste supportersinitiatieven, die vaak snel kunnen handelen, een behoorlijk bereik hebben en staan te trappelen om eens iets te veranderen, en zet vooral een wat activistischere koers uit. De insteek van de supportersvereniging van Feyenoord bij combiwedstrijden kan daarbij als lichtend voorbeeld dienen: bij al te strenge maatregelen wordt er gewoon geboycot. Natuurlijk kan dat ook alleen bij een enorme supportersvereniging en -schare als die van Feyenoord, maar juist een landelijke organisatie kan ook tot een dergelijke macht van het getal leiden. Alleen praten is, zo is de afgelopen decennia wel gebleken, niet voldoende.
En met alle moderne communicatietechnieken is een actie of een boycot natuurlijk ook steeds eenvoudiger te regelen. Eén berichtje op een blog of een forum en alle supporterssites staan binnen no time vol. En dan hoeven nog niet eens meteen alle uitvakken leeg te blijven; protestspandoeken op alle Nederlandse velden vormen natuurlijk ook al een mooi en duidelijk statement. Op die manier kunnen de tifogroepen ook nog van toegevoegde waarde zijn; het enkel eren van spelers en dergelijke gaat, hoewel mooi, op een gegeven moment natuurlijk ook vervelen.
Maar uiteindelijk is het aan de supporters om een dergelijke koers van draagkracht te voorzien. Natuurlijk is het even slikken om uit solidariteit met, pak ‘m beet, Cambuursupporters die de dupe worden van een belachelijke buscombi moeite te doen of jezelf iets te ontzeggen, maar draai de situatie eens om: zou het niet prettig zijn als ook andere supporters in het land pal achter óns staan als wij weer eens op een woensdagavond in de bus naar Kerkrade plaats moeten nemen? Eendracht maakt nog altijd macht!
Want laten we wel wezen: het is toch beter om nu een keer in Pietje Huisman te zitten om een vuist te vormen, dan straks alléén nog maar via het Eredivisiekanaal voetbal te kijken omdat de voetbalsupporter en zeker de uitsupporter echt ter ziele is? Toegegeven, de klok staat al enige tijd op vijf voor twaalf (gelukkig staat die oude stadionklok van ons vaak stil!), maar misschien biedt dit gebeuren een opening om die wijzers langzaam maar zeker een beetje terug te draaien! Het belangrijkste daarbij is dat de voetbalsupporter eindelijk eens begrijpt dat een gezamenlijke vuist tegen alle maatregelen die ons blijven treffen in dit kader belangrijker is dan de rivaliteit jegens de supporters van andere clubs. De ‘verdeel-en-heers’ tactiek is al veel te lang door bestuurlijk Nederland beoefend! En elkaar voor rotte vis uitmaken kan later altijd nog, nietwaar?!
Thomas