Vandaag mogen we stemmen. Met het ouderwetse rode potlood bepalen we wie het de komende vier jaar in onze gemeenten voor het zeggen krijgen. Of en waar we een nieuw stadion krijgen bijvoorbeeld, maar ook of dat stadion nog bereikbaar is. Of er een donjon op het Valkhof komt, een tram door de Burchtstraat en of de lokale belastingen stijgen of dalen. En over een paar maanden mogen we datzelfde nog eens doen, maar dan landelijk! Het was en is dus volop verkiezingstijd. En in verkiezingstijd weten de heren en dames politici van gekkigheid niet wat ze moeten doen om stemmen te trekken. Zo tref je ineens reclameborden van politieke partijen aan in het stadion en krijg je om de haverklap een flyertje in de hand gedrukt van glimlachende types in rode, groene, blauwe of gele jasjes. Die laatste zijn dan qua kleur wat vervelend, maar verder kan ik er niet zo van wakker liggen. Helaas blijft een verkiezingscampagne niet beperkt tot een PR-operatie. Ook inhoudelijk willen politici laten blijken dat zij bij uitstek weten wat er speelt in de samenleving en dat het volk op hen kan vertrouwen.
Zo is daar Job. Job is een hoge bestuurder in Nederland, hij is namelijk burgemeester van de grootste stad van ons land en daarom erg machtig. Job is daarnaast ook prominent lid van een grote partij die belang heeft bij het tonen van een rechte rug. Ze moeten wel. De samenleving, zo blijkt uit alle peilingen, schreeuwt om een kaarsrechte rug en om harde maatregelen. Daarbij lijkt het primair te gaan om harde maatregelen tegen een vrij specifieke bevolkingsgroep met een niet-Nederlandse achtergrond, maar daar is de partij van Job niet zo’n fan van. Niettemin moeten er harde maatregelen worden genomen, om te laten zien dat Job en zijn partij geen softies en watjes zijn, maar flink en stoer. Gelukkig is er in Nederland dan altijd nog die andere bevolkingsgroep waar je op kunt hakken. De Supporterus Uitwedstrijdus.
Een jaar of twintig, dertig geleden deed die bevolkingsgroep dat zelf, ergens op hakken. Althans een deel ervan, maar die nuance is over de decennia heen vakkundig weggepoetst. Het was aanleiding om rigoureuze maatregelen te nemen. Maatregelen waarvan een groot deel van de bevolking nog altijd geen weet heeft en waarvan de gemiddelde Nederlander met zijn oren staat te klapperen als hij zich de volle omvang ervan realiseert. Belangrijkste pijler onder dit bestuurlijke pakket aan maatregelen is een collectieve aanpak en dan met name het verplichte combivervoer. Anders dan in veel andere landen is de reflex van zo ongeveer elke Nederlandse burgemeester tegenwoordig om de supporters van de bezoekende club in een bus of een trein te stoppen en ze op die manier overzichtelijk en controleerbaar naar de speelstad af te laten reizen. Lekker goedkoop en nagenoeg risicovrij. Het voetbalvandalisme is inmiddels vrijwel uitgeroeid. Helemaal verdwijnen zal het nooit, maar in de praktijk gebeurt er nauwelijks nog iets, zeker niet in of rond het stadion.
Een versoepeling van alle maatregelen laat echter nog altijd op zich wachten. En dus stappen elk weekeinde steeds minder supporters, vaak nog maar een handjevol, in die combitrein of -bus. Een heel enkele keer is dat anders, bijvoorbeeld bij derby’s of andere beladen wedstrijden. Voor zover daar nog uitsupporters bij mogen zijn, want ook die maatregel, het helemaal leeg houden van het uitvak, is aan een opmars bezig. Van echt leeg houden is overigens geen sprake want er wordt gewoon thuispubliek ingepropt, wat het financieel ook nog eens aantrekkelijk maakt voor veel clubs. Maar goed, bij de meeste wedstrijden mogen nog wel uitsupporters aanwezig zijn, zij het dat je dan dus gedwongen wordt daar op een bepaalde manier heen te reizen. Afgelopen zondag ondernamen wij met twee hele busjes de reis naar Enschede, en op diezelfde dag trokken er ongeveer zeshonderd Utrecht-supporters naar Amsterdam. De wedstrijd zouden ze nooit zien.
Nu het echte geweld nagenoeg is verdwenen, hebben de beleidsmakers in het algemeen en de burgemeesters in het bijzonder namelijk een trucje toegepast. Verbale uitingen worden nu ook aangemerkt als voetbalgeweld, over inflatie van een term gesproken, en zijn inmiddels tot het grootste hedendaagse maatschappelijke probleem opgeblazen. Wie heeft het nog over de vergrijzing? Vergeet het klimaatprobleem! Wat waren loverboys ook alweer? Spreekkoren, daar scoor je mee! Een KNVB-bobo pleitte nog niet zo lang geleden zelfs voor het automatisch opleggen van een stadionverbod aan het hele vak waar iets stouts wordt gezongen.
Maar waar men in Zeist vooral praat, daar brengt Job het inmiddels rücksichtslos in de praktijk. Toen namelijk een deel van de Utrecht-supporters weer eens een verband legde tussen een zekere militante Palestijnse organisatie en de voorkeursuitroeimethode van een maniak van bijna 70 jaar geleden, dook Jobje er bovenop. Job is namelijk machtig. En stoer, heel stoer! Hij kan namelijk bepalen dat je meteen weer terug je trein in moet en niet naar de wedstrijd mag. En deed dat ook, en wel voor alle uitsupporters. Je mag de wedstrijd dus niet zien en wordt teruggestopt in de trein met bestemming Utrecht, en dat alles niet omdat je zelf iets hebt geroepen, maar omdat anderen dat deden. Wat jij met die anderen te maken hebt? Job bepaalde dat je met hen in een trein moest gaan zitten!
Geniaal, is het niet? Eerst mensen gedwongen tot een groep laten behoren en ze vervolgens aanspreken op wat anderen in die ‘groep’ doen. En iedereen is op deze manier blij! De politiek, want er is weer (een zeteltje) gescoord! De bevolking, want er is hard opgetreden! De clubs, want ze kunnen straks het vak waar vroeger uitsupporters zaten veel beter te gelde maken (bij Studio Sport was een of andere roeptoeter uit het bestuur van FC Utrecht er inderdaad als de kippen bij om voor het thuis laten van uitsupporters te pleiten)! En natuurlijk de media, want die hebben weer iets om over te schrijven (ik geef toe, ook ik wist direct waar deze column over moest gaan)! De enige die de dupe is, is de Supporterus Uitwedstrijdus. Maar daar bekommert niemand zich om. Zo onderhand worden we als beesten behandeld en soms zou je bijna willen dat je dat ook was. Dan maakte Marianne Thieme zich tenminste nog druk om je!
Thomas
P.S. Degene die zich erover verbaast dat ik me niet geroepen heb gevoeld in deze column mijn afkeuring te laten blijken van wat er kennelijk door een deel van de Utrecht-aanhang is geroepen, moet nog maar eens goed over de kern van mijn betoog nadenken!