Na het doodtrappen van een grensrechter in Almere, is in Nederland voor de zoveelste keer de discussie opgelaaid over geweld op en om de velden. Dat is begrijpelijk, want geweld valt niet te tolereren en zeker niet om een futiliteit als voetbal. Laten we wel wezen: het is onze favoriete hobby, maar ook niet meer dan dat. Een beetje relativeringsvermogen zou spelers en supporters dikwijls sieren.
Intussen is Aleppo een dodenstad aan het worden, hongeren elk jaar opnieuw miljoenen mensen dood door te hoge voedselprijzen en verwoesten orkanen onze kusten door klimaatverandering: dát zijn kwesties om je druk over te maken. Niet of een bal verkeerd beoordeeld wordt, een medespeler iets rots tegen je zegt of een medesupporter je gejend heeft. Nogmaals: laten we wel wezen.
Uiteraard valt er wel een dode te betreuren langs de lijn. Terecht wordt daar een minuut stilte voor gehouden en media-aandacht aan besteed. Al mag dat van mij best een onsje of twee minder. Net zo goed vind ik het twijfelachtig om het amateurvoetbal een weekend stil te leggen. Als gebaar van respect naar de nabestaanden van ‘de grens’ in kwestie kan ik me er iets bij voorstellen, maar als afkoelingsperiode slaat het eigenlijk nergens op. Want dat werkt natuurlijk niet.
Sowieso mag er kritischer gekeken worden naar politiek, clubs en KNVB. Want mensen, mensen, wat een krokodillentranen worden er weer gehuild. Minister Opstelten, de burgemeester Dickerdack van de vaderlandse politiek, sprak natuurlijk weer schande van de situatie en wees erop dat het geen incident betreft. Dat valt alvast te bezien. Geweld tegen officials en tussen spelers is inderdaad bepaald geen incident, maar dat daar een dode bij valt gelukkig wel. Ook blijkt uit cijfers niet dat het aantal geweldsincidenten toeneemt. De vraag is dus of het zwaarder straffen van daders nou de oplossing is. Opstelten laat nu onderzoeken of het neerslaan van een scheids gezien kan worden als het gebruik van geweld tegen ambulancepersoneel of een politie-agent. Hoeveel sympathie je ook kunt hebben voor deze mensen, die anderen helpen of hen faciliteren bij het uitoefenen van hun hobby, een beetje gek is dat wel. Het uitdelen van meppen is natuurlijk zelden of nooit te prefereren en een rechter zal altijd de omstandigheden meewegen. Maar goed.
Belangrijker is de vraag welke rol de clubs en de KNVB zouden moeten spelen. Want lomp gedrag op het veld wordt door clubs zelf maar zelden bestraft. Veel gemakkelijker dan via het tuchtrecht kan agressief gedrag door clubs zelf worden aangepakt. Ook als er géén kaarten zijn gevallen. Datzelfde geldt voor het fenomeen van spelers die apestoned of ladderzat bij een wedstrijd verschijnen. Wat zijn dat voor een trainers die zulke gasten het veld op laten draven? Reuze stoer wellicht, maar vooral vragen om problemen en gewoon ronduit gevaarlijk. Het zelfreinigend vermogen van amateurclubs om dit soort uitwassen te voorkomen acht ik echt stukken hoger dan de afschrikkende werking van zware straffen.
Ook in het profvoetbal zouden clubs én de KNVB wel eens wat vaker naar zichzelf mogen kijken. Neem de actie van scheidsrechter Gözübüyük, die een bandje met het woord ‘respect’ liet zien aan Groningen trainer Robert Maaskant die zichzelf belachelijk stond te maken aan de rand van het veld. Wat is die oproep voor goed fatsoen van de KNVB waard als ze in het eerste weekend erna nota bene haar eigen scheidsrechter de maat neemt, die op zijn eigen wijze een trainer even de spiegel voorhoudt? Of neem Feyenoord – Den Haag, wat ontaardt in een ordinaire duw en trekpartij met twee rode kaarten. Waarom blijven de bobo’s van die clubs muisstil zitten, terwijl ze een week ervoor nog deemoedig stonden te erkennen dat profvoetballer het goede voorbeeld zouden moeten geven voor jeugdige spelertjes. Hoe hypocriet is dat?
Dat die dingen gebeuren weten we natuurlijk allang. En gezien de financiële belangen die op het spel staan valt ook niet te voorzien dat dit snel verandert. Maar wat je wel zou mogen verwachten, is dat de clubs en de KNVB zelf veel meer doen tegen dit soort gedrag. Je hebt als club ook zelf een verantwoordelijkheid als spelers zich misdragen. Niet alleen buiten de lijnen, maar ook daarbinnen.
Joris