DTH Classic: Interview Jacco Swart

Je zou het bijna vergeten in dit digitale tijdperk, maar de oudgedienden onder jullie herinneren zich wellicht dat De Trouwe Honden ooit alleen in papiervorm bestonden. Vol enthousiasme werd ons DTH fanzine (oorspronkelijk nog ‘Doggystyle’ genoemd) rondom het stadion gesleten aan argeloze medesupporters. Naar goed nostalgisch gebruik leek het ons bijna twee decennia later (de eerste editie van ons fanzine zag het licht in 2001) een mooi moment om die oude fanzines weer eens van zolder te halen, flink af te stoffen en schaamteloos te herkauwen voor een nieuwe rubriek die we ‘DTH Classic‘ hebben gedoopt. In deze rubriek pakken we de leukste, meest memorabele of opvallende stukjes uit ons fanzine en geven we jullie een typisch DTH-siaanse terugblik op onze papieren periode (2001-2008). 

Deze keer nemen we je mee naar het jaar 2005 waarin we algemeen directeur Jacco Swart aan de tand voelen.

INTERVIEW JACCO SWART

Bijna anderhalf jaar geleden vertrok toenmalig algemeen directeur Alex Tielbeke naar de eredivisie NV. Zijn opvolger was Jacco Swart, de man die ervaring had opgedaan bij Go Ahead Eagles en De Graafschap. Sommige supporters hebben al een uitgesproken mening over hem, anderen kennen hem van de stukjes op de officiële site en een groot deel heeft wel eens van hem gehoord, maar daar is ook alles mee gezegd. Tijd dus voor een nadere kennismaking en een korte tussenevaluatie met de man die van communicatie zijn levensmotto lijkt te hebben gemaakt.

Jacco, je bent nu bijna anderhalf jaar algemeen directeur, hoe is dat je bevallen?
Wat me is tegengevallen zijn de prestaties op het veld. Toen ik hier kwam had NEC net Europees voetbal gespeeld. Daarna werd NEC veertiende en dat valt dan erg tegen. Zeker wanneer je dat afzet tegen de ambities van de club en het potentieel dat we in huis hebben. Er is veel geïnvesteerd op eigen kracht, maar zeker ook door de investeerders. Het afgelopen jaar werden we dertiende en lagen we ook snel uit de beker en dat past dan ook weer niet bij de ambities die de club heeft. Dat zorgt weer voor een hoop onrust onder supporters. Op het moment dat de prestaties goed zijn en het organisatorisch een puinhoop is, dan accepteert men dat, maar gaat het slecht met de club, dan kun je het organisatorisch slecht of goed geregeld hebben, maar dan wordt wel op iedere slak zout gelegd. Het afgelopen jaar was daarom ook een onrustig jaar wat de relatie met supporters betreft. Uiteraard hebben we dat op sommige punten onszelf ook aangedaan, bijvoorbeeld bij het shirt, waarbij een interne fout gemaakt is. Wat betreft het alcohol en drugsbeleid, daar strijden we echt voor de supporter. Dat je met het evenementenbiertje niet meer de tribune op kunt, vinden wij ook een kolderieke maatregel, maar dat wordt ons opgedrongen. We hebben dat besluit weliswaar ondertekend met de zogenaamde lokale driehoek, maar dat was vanuit een onderhandelingspositie. De door andere partijen voorgestelde maatregelen waren namelijk nog veel drastischer. Aan de andere kant wil ik wel de nuancering maken dat de kritiek waar bepaalde, meer mondige supporters mee komen vaak niet representatief is voor de mening van alle supporters. Daarom zijn we ook met het idee van de supportersraad (nu klankbordgroep red.)  gekomen. Niet om de mondige supporters monddood te maken, helemaal niet, maar ik hoop dat we door de oprichting van een klankbordgroep ook andere “soorten” voetbalsupporters kunnen bereiken, bijvoorbeeld de vader met zijn kind.

Maar die mondige supporter klaagt natuurlijk niet voor niets en of dat nou wel of niet representatief is, ook die supporter verdiend het om serieus genomen te worden.
Natuurlijk, vandaag kwamen er bijvoorbeeld een aantal klachten binnen vanwege de actie twee halen één betalen bij RBC en Sparta thuis. Dat zijn seizoenkaarthouders die klagen en dat zul je dan ook uit moeten leggen. Ik vertel dan dat het ons ideaal is om iedere wedstrijd uitverkocht te raken, dat levert de club namelijk geld op en je kunt met een dergelijke actie proberen om nieuwe supporters in de Goffert te krijgen. Zo werkt iedere winkel ook om de verkoop wat extra te stimuleren.

Het is natuurlijk wel de tweede keer dit jaar dat supporters met een seizoenkaart zich benadeeld zouden kunnen voelen. Ook bij de wedstrijd tegen Porto werden niet SCC-houders over de streep getrokken met gratis toegangskaarten, terwijl veel mensen die al een SCC hadden ook veel liever een gratis kaart voor de wedstrijd hadden gehad, dan een bon voor de fanshop.
Je moet natuurlijk niet zomaar de kortingsbonnen omwisselen voor gratis kaarten, anders gaat weer een andere groep klagen, maar naar de mogelijkheid om fanshopbonnen in te wisselen voor kaarten van oefenwedstrijden zullen we zeker kijken. De seizoenkaarthouders zijn toch je vaste klanten. Daarom zijn we ook bezig, maar dat zeg ik wel onder voorbehoud, omdat we daar ook de toestemming van NAC voor nodig hebben, om de kaarten voor de bekerwedstrijd, waar de seizoenkaarten niet geldig zijn voor 50% van de normale prijs te verkopen. Mocht NAC instemmen (de recette wordt bij bekerwedstrijden gedeeld red.) dan zal de eerste verkoopweek exclusief voor seizoenkaarthouders zijn, zodat ze hun plaats terug kunnen kopen.

Nu we het toch over financiële zaken hebben; behalve de prestaties op het veld, horen we ook regelmatig dat NEC er financieel ook niet best voor staat, klopt dat?
Financieel gaat het ook lastig. Een aantal jaren geleden is het stadion verkocht. Dat was natuurlijk niet zomaar, maar vanwege het feit dat er schulden waren. We wisten dat er daarna nog twee jaren met tekorten zouden komen, omdat je nog te maken had met oude, dure spelerscontracten. Die tekorten zijn niet meegevallen en dat heeft de financiële zorgen doen toenemen. Steeds meer drong het besef door dat we meer op onze tellen moesten passen. Het goede nieuws is dat we erin slagen om dit seizoen de begroting op orde te krijgen en voor het eerst hopelijk weer een overschot(je) te krijgen. Dat komt doordat er minder geld aan salarissen wordt uitbetaald en omdat er meer geld binnenkomt vanuit de mediacontracten. Denk hierbij aan Talpa, waar we wat betreft de samenwerking zeer tevreden mee zijn,  en uiteraard ook Versatel.  Ook de nieuwe eredivisiesponsors zijn prima en natuurlijk vanwege het feit dat we in de gelukkige omstandigheid zitten dat we externe financierders hebben die onze club ondersteunen op sportief gebied.

Klopt het dat NEC op dit moment geen geld heeft om te investeren in spelers?
Ja, op dit moment heeft NEC geen geld om te investeren in spelers, maar dat is bij een heleboel clubs zo. We hebben net als veel andere clubs een bepaald budget dat beschikbaar is voor spelerscontracten en alles wat we meer willen doen, daarvoor zullen we een beroep moeten doen op onze externe investeerders.

Hoe werkt zo’n investeringsconstructie eigenlijk?
Neem als voorbeeld Olsson, die komt hier voor vier jaar, dus zullen we ook met de investeerders afspraken moeten maken voor vier jaar. Dan maken we een rekensom; Olsson kost dit aan transfersom, dit aan salaris en dit aan overige kosten. NEC bekijkt wat ze kunnen betalen van die totale som en de investeerders kijken naar wat zij te besteden hebben. Daar komt een bepaald bedrag uit wat beschikbaar is voor een speler als Olsson. Het is dus niet zo dat de ene partij de transfersom betaald en de andere partij het salaris. De kosten worden gedeeld. Het verschilt per speler welke rol de investeerders spelen. Soms is dat in vorm van een financiering, een soort lening dus, maar het kan ook een investering zijn, waarbij bij verkoop van een speler  de winst grotendeels naar een investeerder gaat. Maar wij als club hebben onze winst dan al aan de voorkant gehad, omdat deze speler bijvoorbeeld twee jaar sportief gezien een aanwinst was. Spelers die anders hier nooit hadden gevoetbald.

En hoe zit het met het huren van een speler? Is dat wel mogelijk binnen de huidige begroting of zijn daar ook de investeerders voor nodig?
In feite zouden we daar ook onze investeerders voor nodig hebben, maar in het voetbal weet je het nooit. Soms breekt nood wetten.

Stel dat NEC de play-offs niet zouden halen. Welke consequenties zijn daar eigenlijk aan verbonden voor NEC? Is dat dodelijk?
Directe financiële consequenties zitten er niet aan vast. We hebben geen play-offs begroot. De play-offs zitten niet in de seizoenkaart. Voor een wedstrijd in de play-offs tegen Vitesse zouden we misschien 30 euro kunnen vragen en tegen Heracles bij wijze van spreken 10 euro, dat maakt begroten extra lastig en daarom hebben we dat niet gedaan. Maar het gaat natuurlijk wel om de beeldvorming en natuurlijk de lagere tv opbrengsten, omdat die bepaald worden door de eindrangschikking. Aan de andere kant moet je ook weer meer wedstrijdpremies betalen, wanneer je meer punten pakt.

En laten we eens gaan doemdenken..Stel, we gaan er niet van uit, maar mocht NEC gaan degraderen, is dat dan wel dodelijk voor NEC?
Dodelijk niet, maar het is wel rampzalig. Daar is in de begroting geen rekening mee gehouden en ook niet in de spelerscontracten. Al je lasten lopen door, terwijl je aan de inkomstenkant flink inlevert. Minder sponsors, minder toeschouwers, minder mediaopbrengsten ga zo maar door.

Even naar iets anders.. Bij een trainer is het heel makkelijk, die wordt afgerekend op zijn resultaten. Hoe zit dat bij een algemeen directeur? Heb jij voor jezelf doelen gesteld die jij over 5 jaar moet hebben gehaald, of werkt dat zo niet bij een algemeen directeur?
Niet zo heel concreet. Maar wanneer NEC structureel onderin de eredivisie zou spelen, dan kan ik daar wel een hoop mensen de schuld van geven, maar uiteindelijk ben ik ook mede beleidsbepalend, dus kan ik me daar niet volledig aan onttrekken. Ik vind het heel belangrijk dat we onze ambities op een reëel niveau neerzetten. Reëel is het halen van de play-offs, niet meer dan dat. Het is geen ramp als dat niet gebeurd, het gaat dan wel om de manier waarop. Daarnaast moet op financieel terrein de continuïteit van NEC gewaarborgd zijn met een solide financieel fundament. Als organisatie vind ik dat we klantgericht moeten werken, naar alle doelgroepen toe. Dat heeft ook te maken met duidelijkheid in de communicatie. Tot slot, moeten we met elkaar weten waar we voor staan. Waar staat NEC voor? Wat vinden onze supporters en sponsoren belangrijk? Zijn we een hele open of gesloten club? Zijn we te zakelijk of niet? Dat zijn we nu aan het onderzoeken. Daar hebben we een stagiair voor aangetrokken die onderzoek gaat doen bij ons en bij de supporters. Wij willen een club zijn waar de achterban trots op is en wie weet kan dat onderzoek daaraan bijdragen.

Is eigenlijk ook bekend hoe groot die achterban is?
De bevolking in ons marktgebied zoals dat in marketingtermen genoemd wordt is tussen de 400.000 en 500.000 mensen. Dat is vrij groot en daar valt nog veel winst te behalen, vooral door  bijvoorbeeld samenwerking op allerlei terreinen met amateurclubs. Dat is natuurlijk een enorme kweekvijver op allerlei gebieden. Voor talent, voor leden van je juniorclub, voor seizoenkaarthouders en misschien loopt je toekomstig hoofdsponsor daar nu wel te voetballen in de A1, wie weet. Daar kun je als club alleen maar van groeien.

Over groeien gesproken: de tweede ring is dat nog reëel?
Ik hoop op termijn zeker wel. Vandaag hebben we geen behoefte aan een tweede ring, want voor een tweede ring moet je eerst in een schaarstepositie gaan werken. Je moet eerst een aantal jaren, iedere week uitverkocht zijn. NEC heeft natuurlijk een enorme stap gemaakt van de oude naar de nieuwe Goffert. Toen is het toeschouwersaantal fors toegenomen. Kijk naar bijvoorbeeld een club als Roda JC, die hebben ook een sprong gemaakt, maar daar zit het nooit vol, zelfs niet tegen Ajax. Je moet zoeken naar een kritische grens wat dat betreft. Waar die ligt bij NEC? Mijn gevoel zegt ergens tussen de 15 en 17,5 duizend bezoekers.

Jij bent heel erg afhankelijk in je functie van de prestaties van het eerste elftal, hoe zit het met de scheiding met het technisch beleid? Wordt jij daar ook bij betrokken of is dat strikt gescheiden?
Ik bemoei me niet met de spelers op voetbaltechnisch gebied, maar wel met het financiële deel. Bijvoorbeeld als we Olsson willen hebben, wat zou hij dan kunnen verdienen, daar moet je dan aan denken. En bij de daadwerkelijke onderhandelingen zitten  altijd twee van de drie directieleden.

Maar als een speler twee jaar zijn geld in jouw ogen niet waard is, kun je dat dan ook vertellen of is dat ook strikt gescheiden?
Ik kan natuurlijk zeggen over een speler die alleen maar op de tribune zit, waarvan ik weet wat hij kost, hadden we hem nou gehaald voor de tribune of voor op het veld? Maar dat is natuurlijk een opmerking die je niet hoeft te plaatsen, want dat ziet iedereen wel. Je weet dat je in het voetbal te maken hebt met meevallers en tegenvallers in de selectie. Maar ik bemoei me verder niet met het sportief technische deel. Daar hebben we Leen voor als technisch directeur, daar hebben we het technisch platform voor met Carlos Aalbers en Sije Visser, het scoutingsapparaat onder leiding van Leo van Veen, de technische staf onder leiding van Cees Lok en we hebben de mensen van de jeugdopleiding Wim Rip en Iddo Roscher. En dan zit niemand te wachten dat ook ik nog een mening kom geven.

Zijn er voor jou “heilige huisjes” bij NEC? Met andere woorden; zijn er dingen die zo typisch NEC zijn, waar jij van vind dat jijzelf of NEC daar nooit iets aan mag veranderen?
De clubkleuren bijvoorbeeld, dat heb ik ook in mijn Graafschap tijd gemerkt. Je kunt natuurlijk niet opeens in Paars-wit gaan spelen.

Je noemt De Graafschap, daar had je iets met een nieuw logo te maken waarin de kleur geel was verwerkt?
Het bestuur had toen een aantal nieuwe logo’s gemaakt, waarin de kleur geel (een stadskleur van Doetinchem) verwerkt was. Ik vond het nieuwe logo met dat geel wel meer dynamiek hebben dan het oude logo. Dat werd gepresenteerd en dat leverde een hoop rumoer op onder de supporters, met name over de kleur geel, dat leek teveel op Vitesse. Ik wist niet dat dat zo gevoelig lag.

Is dat niet sowieso het moeilijkste, het supporterswereldje begrijpen?
Nou dat leer je natuurlijk wel snel. Door “trial and error” doe je daar ervaring mee op. Uiteindelijk hebben we bij de Graafschap de supporters zelf het nieuwe logo laten ontwerpen. Daar hebben we 3 logo’s uitgepikt en uiteindelijk hebben we de supporters zelf middels een stembiljet laten kiezen voor het uiteindelijke nieuwe logo.

Even terug naar de heilige huisjes, zijn er nog meer?
De naam de Goffert moet blijven, ook al is dat gecombineerd met een commerciële naam. Je zou ook kunnen zeggen de plaats van het stadion, hoewel het tien jaar geleden aan de orde is geweest. Er werd toen namelijk serieus gedacht om het stadion op Bijsterhuizen neer te zetten. Bepaalde tradities moet je ook gewoon in ere houden. We willen graag een volksclub zijn, dat moeten we nog veel nadrukkelijker profileren. We willen toegankelijker zijn voor iedereen. Dat gevoel moeten we met elkaar zien te bewerkstelligen. Wij hebben een bepaald beeld over NEC, jullie ook. We moeten proberen te zoeken naar de grote gemene deler.

Is daar de supportersraad of klankbordgroep ook voor bedoeld?
Misschien wel, het gaat er wel om dat je hoort wat er onder de supporters leeft, maar het is ook handig voor NEC om de klankbordgroep te raadplegen voor een aantal praktische zaken, bijvoorbeeld het gebruik van de videowall, de catering of de uitwedstrijden. Het gaat ook om de betrokkenheid in een wat meer representatieve sfeer.

Is het idee van NEC om met een supportersraad te beginnen ontstaan na de vorige supportersavond?
Dat is voornamelijk na die supportersavond ontstaan ja. De vorige supportersavond was een soort tribunaal. Het ging ook veel te geregisseerd en alle discussie ging verloren. En hoe oneens we het ook met elkaar zijn, laten we wel proberen om fatsoenlijk met elkaar om te gaan. Je kunt beter openlijk de discussie aangaan en horen wat er wel en niet goed gaat. Hopelijk krijg je daar met een klankbordgroep meer inzicht in en daarnaast hopen we dat op deze manier iedereen aan het woord komt. Niet iedereen voelt zich gemakkelijk om in een zaal met 200 mensen zijn zegje te doen. Je zou ook kunnen zeggen dat je kijkt naar een nieuwe opzet van de supportersavond, in de vorm van thema’s waarin je alle aanwezigen verdeeld over meerdere kleine groepen, waar steeds 1 of 2 mensen van NEC bij zitten. In die groepen wordt dus apart gediscussieerd over die verschillende thema’s. Vervolgens komen we dan terug bij elkaar voor een collectieve terugkoppeling. Er is dan veel meer input.

Het is wel vreemd dat je dat van die punten vooraf indienen niet goed vind, want juist om niet teveel “we nemen het mee” antwoorden te krijgen is in overleg met NEC besloten om het zo te doen, zodat NEC zich goed voor kon bereiden en met een goede uitleg zou kunnen komen.
Het moet ook een mix zijn tussen individuele vragen en vragen die iedereen aangaan. Bij individuele vragen kun je zeggen dat koppelen we naar jou terug. Thema’s die iedereen aan gaan, daar kun je ook wel bij zeggen dat je er op terugkomt, maar we moeten ook meer terugkoppelen op de volgende supportersavond. De supportersavonden moet niet alleen verantwoording afleggen zijn, maar ook dat we samen brainstormen hoe we bepaalde dingen moeten aanpakken.

De grote lijn van een supportersavond wordt wel moeilijk te volgen dan, of niet? Er zijn supporters die niks willen missen op zo’n avond, maar door het in verschillende groepen te doen missen supporters de discussies die plaatsvinden bij de andere twee groepen.
Ja maar in iedere groep vind dezelfde discussie plaats natuurlijk. Je praat over dezelfde thema’s.

En is één keer per jaar dan niet veel te weinig? Als je het vier keer per jaar zou doen, dan kun je goed op dingen terug komen. Bij één keer per jaar blijft het bij klachten uiten, terugkomen op iets van een jaar geleden heeft weinig zin.
Inderdaad, één keer per jaar is te weinig, ik zou zeggen twee keer per jaar in het voor– en najaar, maar dat valt te bespreken. Je hebt natuurlijk ook de klankbordgroep, waar bepaalde onderdelen besproken kunnen worden.

Stel nu dat er zich dertig mensen aanmelden voor de klankbordgroep en dat zijn precies die dertig mondige supporters van de supportersavond, is het hele idee van de klankbordgroep voor jou dan mislukt?
Ik kan alleen maar hopen dat er in de klankbordgroep een behoorlijke verspreiding te zien is van supporters van verschillende vakken en ik hoop ook dat ze allemaal mondig zijn.

Reageer via DTH Facebook of deel via social media of mail.