Vorige week vrijdag was onze club jarig. 124 kaarsjes konden er worden uitgeblazen op stadionplein 1 en op de Eendracht. Er is nog wel eens wat onduidelijkheid over die verjaardag. Sommigen zeggen dat het alleen de verjaardag is van de sportclub, anderen hebben het over de hele club. Wikipedia denkt dat we 114 jaar oud zijn en anderen houden het erop dat we pas net 40 jaar oud zijn. Hoe zit dat nu eigenlijk?
Wie denkt dat alles begon met de oprichting van Eendracht op 15 november 1900 heeft het mis. Oud Wilhelmina bestond al voor de eeuwwisseling en de nieuwe club Eendracht bestond voor een groot deel uit spelers van Oud Wilhelmina die samen gingen voetballen met jongens uit een ander deel van de benedenstad. Van Lent, Kuijpers en Lodenstijn waren de drie oprichters van de voetbalclub Eendracht die de eerste jaren vooral wat oefenpotjes speelden buiten competitieverband. Na een aantal jaren werd het echt officieel en sloot Eendracht zich aan bij de Nijmeegsche voetbalbond. Na vele speellocaties belandde Eendracht in 1906 op de Weurtseweg achter “cafe Oost Indie” (nu “De industrie”).
In 1907-1908 was er onenigheid bij het grote Quick. Een aantal leden van Quick besloten om de club te verlaten en NV Nijmegen werd opgericht. De kersverse club vond een onderkomen op hetzelfde terrein als Eendracht en zo werden NV Nijmegen en Eendracht buren.
Na 2 jaar bleek echter dat het initiatief van NV Nijmegen al ter ziele moest gaan. Het aantal overgebleven spelers was te beperkt om een fatsoenlijke club te kunnen blijven. Dat was wel jammer, want de club had wel een goed bestuur van capabele heren.
Eendracht, toch vooral een arbeidersclub met mensen die meestal minder lang op school gezeten hadden, konden goede bestuurders en extra spelers goed gebruiken. NV Nijmegen werd opgeheven en enkele bestuursleden en spelers maakten de overstap naar Eendracht. Heel opvallend is echter dat Eendracht niet opgeheven is. Althans, documenten daarvan zijn nergens te vinden. Bij een echte fusie van twee clubs (iets dat heel gebruikelijk was in het voetbal) werden de oude clubs opgeheven en de nieuwe fusieclub opgericht met een nieuwe oprichtingsdatum. Daarom zijn Roda JC, FC Utrecht, FC Groningen enz vrij jonge clubs. Het ontstaan van NEC kent een ander verhaal. Eendracht heeft alleen haar naam veranderd. De oprichtingsdatum 15 november 1900 is gewoon in de statuten blijven bestaan. Het meest waarschijnlijke is dus dat het hier om een geste ging richting NV Nijmegen, want noodzakelijk was de naamsverandering namelijk niet. Zo van; als NV Nijmegen ter ziele gaat komen jullie bij ons en dan passen wij de naam aan in Nijmegen Eendracht combinatie.
Hoe dan ook, NEC kent als oprichtingsdatum 11 april 1910 toen de combinatie tot stand kwam in een hotel in de Molenstraat, maar formeel bleef 15 november 1900 dus als echte oprichtingsdatum staan. Wikipedia gebruikt 1910 als oprichtingsjaar, maar als naamsverandering een reden zou zijn voor een ander oprichtingsjaar dan zou je de naamswijziging van Sportclub NEC naar SBV NEC ook als zodanig moeten beschouwen. Kortom: Voer voor historici dit om nog eens verder uit te diepen, want het blijft opvallend dat 15 november 1900 nog steeds in de boeken staat en niet 11 april 1910.
Vanaf het betaalde voetbal zie je dat het steeds lastiger wordt om als club met leden ook nog een betaald voetbal tak te runnen. In seizoen 57-58 ontstonden er daarom ook 2 besturen en werden de amateurtak en de proftak van elkaar gescheiden. Wel was het zo dat bestuursleden van beide besturen door de leden nog steeds weggestemd konden worden. Als je een proftak moet runnen dan is dat wel heel erg lastig, zeker als je beleid wil maken op langere termijn. Daarom werd in seizoen 1962-1963 besloten om het bestuur van de proftak buiten de reguliere ledenvergaderingen te houden en min of meer autonoom verder te gaan. In 1963-1964 werd de stichting betaald voetbal opgericht. Een eis die de KNVB had opgelegd want voortaan moesten de betaald-voetbal en amateurtak van de clubs volledig zelfstandig functioneren. En in november 1964 kwam de KNVB ook nog eens met “Rapport Zon” waarin stond dat het betaald voetbal gesaneerd moest worden (lees: minder clubs), maar ook werden stichtingen gelijk gesteld aan verenigingen. Dit zorgde voor onrust bij de club. Kon de naam Sportclub NEC wel behouden blijven voor de proftak door middel van een nieuw op te richten stichting? Al snel werd duidelijk dat het bestuur dat nooit zou goedkeuren, want dan zouden de amateurs naamloos achter blijven en misschien wel verdwijnen. Moesten er twee nieuwe verenigingen komen, die iets met NEC in de naam hadden zitten? Zouden de amateurs en de profs twee totaal andere verenigingen worden die niks met elkaar te maken hadden? Of was het slim om toch maar weer gewoon amateurs te worden en daarmee dus ook aan de saneringsplannen van de KNVB te voldoen?
Voorzitter Verbeek kwam met het plan om de naam te behouden voor beide takken, maar deze takken vanaf nu aparte zuilen te laten worden, die ieder ook weer een compleet eigen bestuur hadden inclusief voorzitters, secretarissen enzovoort. Op die manier was er dus nog steeds één naam, maar waren er eigenlijk twee zuilen ontstaan (of eigenlijk twee verenigingen binnen één vereniging) die compleet los van elkaar opereerden. Meer betaald voetbalclubs met een amateurtak pakten dit zo aan. Wel bleef er een algemeen voorzitter boven de twee takken staan die oog had voor het algehele clubbelang, maar verder konden de twee zuilen afzonderlijk van elkaar opereren met eigen inkomsten en uitgaven.
De verhoudingen tussen de amateurtak en de profs bleven schuren. Zo was in 1983 een verdere splitsing tussen amateurs en profs, waarbij ze zelfs beiden een ander logo hadden en in de jaren 90 was er weer meer toenadering en gingen de amateurs weer in dezelfde shirts en met hetzelfde logo spelen. De afgelopen jaren lijkt het erop dat de amateurs weer meer hun eigen weg kiezen en stijgt het ledenaantal. Dat botst dan weer met de profs en de voetbalschool die gebruik maken van hetzelfde complex.
En hoewel beide takken los van elkaar opereren hebben ze beide natuurlijk hun roots in 1900. Ik denk dus dat 124 kaarsjes voor zowel de profs als amateurs wel terecht is. Waarbij de basis voor de profs en de amateurs natuurlijk wel die oude amateurtak blijft. Daarom zou het mooi zijn als bij het 125 jarig bestaan van de club de amateurs en profs voorgoed weer echt samen gaan. Want het mooie van een volksclub is dat ook de supporter lid kan zijn van de club. Gefeliciteerd allemaal en op naar de 125 jaar!